BM uzmanı Dovgan: Merkez bankalarının varlıklarının dondurulması uluslararası hukuka aykırı

BM Tek Taraflı Yaptırımların İnsan Hakları Üzerindeki Olumsuz Etkileri Özel Raportörü Dovgan, Sputnik’e açıklamasında, “Ne yazık ki son yıllarda Venezüella, Afganistan, Suriye ve Rusya’nın merkez bankaları veya devlet şirketlerine ait kaynakların, bu ülkelerde yürütülen cezai kovuşturma, ülkelerin terör sponsoru olarak nitelendirilmesi veya ülkelerdeki seçim sonuçlarının tanınmaması bağlamında dokunulmazlığın kaldırılması gerekçesiyle dondurulması ve kullanılması yönünde bir eğilim söz konusu” ifadesini kullandı.

Dovgan, “İleri sürülen argümanların hiçbirinin uluslararası hukukta bir dayanağı yok” diye kaydetti.

Rusya‘nın Ukrayna ve Donbass’ta özel askeri harekata başlamasının ardından AB ve G7 ülkeleri, Rusya’nın yaklaşık 300 milyar euro tutarındaki döviz rezervlerinin neredeyse yarısını dondurmuştu. Rusya’nın AB’de 200 milyar euro’dan fazla varlığı olup bunlar özellikle dünyanın en büyük ödeme ve takas sistemlerinden biri olan Belçikalı Euroclear’ın hesaplarında bulunuyor.

Euroclear, AB yaptırımları nedeniyle dondurulan Rus varlıklarından 2023 yılında 4.4 milyar, 2022’de 821 milyon euro kazanç elde edildiğini açıkladı.

Avrupa Birliği (AB) Konseyi, Rusya’nın dondurulan varlıklarından kaynaklanan olağanüstü gelirlerine yönelik hazırlanan planın üye ülkeler tarafından kabul edildiğini bildirmişti. Buna göre, Rus varlıklarından sağlanan karların Ukrayna’nın savunmasını ve yeniden inşasını desteklemek için kullanılacağı belirtilmişti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, AB’nin sadece özel kişilerin fonlarını değil aynı zamanda Rusya’nın devlet varlıklarını da hedef aldığını belirterek, Rusya’nın Avrupa’daki varlıklarının dondurulmasını hırsızlık olarak nitelemişti.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı’da dondurulan Rus varlıklarına el konulması durumunda Rusya’nın buna karşılık vereceği uyarısında bulunmuş ve Moskova’nın Batılı ülkelerin Rusya’da tuttuğu fonları iade etmemeyi gözden geçirebileceğini vurgulamıştı.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da, Rusya’nın yurtdışındaki varlıklarından elde edilen gelirin Kiev’e silah satın almak amacıyla kullanma planlarını ‘hırsızlık eylemleri’ olarak nitelemiş ve Moskova’nın misilleme yapacağı uyarısında bulunmuştu.

BM İnsan Hakları Konseyi, 2014’te tek taraflı yaptırımların uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirten bir karar kabul etmiş, aynı kararla tek taraflı yaptırımların insan hakları üzerindeki olumsuz etkilerine ilişkin özel bir raportörün görev alanı belirlenmişti.